Prolog

Spotkanie po latach

Zaczęło się od spotkania po latach w rodzinnym mieście. Marek Kołkowski dopiero co przyjechał z Wrocławia, gdzie stawiał pierwsze kroki jako organizator rozmaitych imprez i wydarzeń. Krystian Ławreniuk wrócił po pięciu latach do Brzegu, bo właśnie skończył studia w Krakowie.
Przypadkowe minięcie się na ulicy i krótka rozmowa szybko przerodziły się w wielogodzinne dyskusje, a następnie konkretne plany. Dziś nikt już nie pamięta dokładnie, jak to się stało, że po słowie „Fundacja” pojawił się wyraz „Rozwój”, ale trzeba przyznać, że dobrze oddaje on ducha tej inicjatywy. Dziesięć lat temu w ten przypadkowy dość sposób powstała nasza organizacja.
Wizyty w Krajowym Rejestrze Sądowym, pośpieszne przygotowywanie logotypu i profilu na Facebooku, zakładanie konta bankowego – wszystkie te wydarzenia przebiegły bardzo sprawnie. Założyciele Fundacji nie posiadali co prawda prawie żadnego doświadczenia, ale mieli za to coś znacznie ważniejszego – dużo dobrej energii i wiarę w to, że Fundacja będzie czymś więcej niż tylko organizacją pozarządową. Wierzyli, że skupi ona w sobie społeczność, która myśli o potrzebach innych i chce zmieniać otaczający ją świat. Ta wiara pozostała w nich do po dziś dzień.

Rozdział I

Kamil Bednarek i „Bitwa na głosy”

Rozpoczynający swoją wielką karierę muzyczną Kamil Bednarek zgłosił się do Fundacji Rozwój z informacją, że chciałby być jej patronem podczas programu „Bitwa na głosy”. Członkowie niedawno powstałej organizacji byli bardzo zadowoleni z tej decyzji, bo wiązała się ona z wieloma możliwościami promocji. Nikt jednak nie przypuszczał, że właśnie zaczęła się zupełnie niesamowita i niepowtarzalna przygoda. Nagrania materiałów wideo z Kamilem i jego rozśpiewaną drużyną, wyjazdy do Warszawy, by uczestniczyć w programach na żywo, nawiązywanie nowych przyjaźni i znajomości – wszystkie te wydarzenia sprawiły, że pomiędzy Bednarkiem a Fundacją Rozwój powstały bardzo mocne więzi. Brzeska drużyna wygrywała odcinek za odcinkiem, a główna nagroda programu – 100 000 złotych na cele statutowe fundacji – zaczynała stawać się zupełnie realna. Finałowy pojedynek pomiędzy grupą Kamila i Ryszarda Rynkowskiego mieszkańcy Brzegu mogli oglądać na telebimie ustawionym w centrum miasta. Po ogłoszeniu wyników niemożliwe stało się faktem. Kamil i jego ekipa, wspierana przez Fundację Rozwój, wygrała „Bitwę na głosy”. Główna nagroda powędrowała do założonej kilka miesięcy wcześniej organizacji pozarządowej. Przed Fundacją Rozwój otworzyły się nowe możliwości.

Rozdział II

3Art – festiwal sztuk ulicznych

Rozpoczynający swoją wielką karierę muzyczną Kamil Bednarek zgłosił się do Fundacji Rozwój z informacją, że chciałby być jej patronem podczas programu „Bitwa na głosy”. Członkowie niedawno powstałej organizacji byli bardzo zadowoleni z tej decyzji, bo wiązała się ona z wieloma możliwościami promocji. Nikt jednak nie przypuszczał, że właśnie zaczęła się zupełnie niesamowita i niepowtarzalna przygoda. Nagrania materiałów wideo z Kamilem i jego rozśpiewaną drużyną, wyjazdy do Warszawy, by uczestniczyć w programach na żywo, nawiązywanie nowych przyjaźni i znajomości – wszystkie te wydarzenia sprawiły, że pomiędzy Bednarkiem a Fundacją Rozwój powstały bardzo mocne więzi. Brzeska drużyna wygrywała odcinek za odcinkiem, a główna nagroda programu – 100 000 złotych na cele statutowe fundacji – zaczynała stawać się zupełnie realna. Finałowy pojedynek pomiędzy grupą Kamila i Ryszarda Rynkowskiego mieszkańcy Brzegu mogli oglądać na telebimie ustawionym w centrum miasta. Po ogłoszeniu wyników niemożliwe stało się faktem. Kamil i jego ekipa, wspierana przez Fundację Rozwój, wygrała „Bitwę na głosy”. Główna nagroda powędrowała do założonej kilka miesięcy wcześniej organizacji pozarządowej. Przed Fundacją Rozwój otworzyły się nowe możliwości.

Rozdział III

Stypendia dla młodych artystów

Dzięki środkom pozyskanym w ramach głównej nagrody programu „Bitwa na głosy” możliwe stało się stworzenie programu stypendialnego skierowanego do młodych ludzi zajmujących się sztuką. Postanowiono nie ograniczać się do najbardziej tradycyjnych dyscyplin i wspierać każdego, kto ma prawdziwie artystyczną duszę. Dzięki programowi stypendialnemu udało się zorganizować warsztaty filmowe dla chłopaka, który dziś pracuje na planach filmowych poważnych produkcji. Udało się również zakupić profesjonalny sprzęt graficzny dla dziewczyny, która dziś prowadzi własną firmę zajmującą się rysunkami koncepcyjnymi. Udało się też przygotować specjalne lekcje tatuażu, dla osoby, która chciała związać swoje życie z tą dyscypliną sztuki. W jury programu stypendialnego zasiadali m.in. Kamil Bednarek, czy znana z serialu „M jak miłość” Emilia Komarnicka.

Rozdział IV

Miasto widziane „Oczyma Graffiti”

Odczarować złą sławę, jaką cieszy się graffiti – taki cel postawili sobie członkowie Fundacji Rozwój, organizując konkurs „Oczyma Graffiti”. Akcja miała zasięg ogólnopolski i polegała na przygotowaniu projektu przedstawiającego jedną z najbardziej znanych postaci, będących symbolem Polski. Wielu artystów prześcigało się w nieszablonowych ujęciach Jana Pawła II czy Lecha Wałęsy. Nie brakowało jednak również bardziej nieoczywistych wyborów. Podczas finału konkursu „Oczyma Graffiti” najlepsze prace zostały przeniesione na mury budynków wchodzących w skład I Liceum Ogólnokształcącego w Brzegu. Dzięki temu po dziś dzień można oglądać rewelacyjne graffiti przedstawiające Juliana Tuwima, Bolesława Chrobrego i Stanisława Lema. Kolejne edycje konkursu poruszały inne tematy. Dużą popularnością cieszył się motyw muzyczny, dzięki któremu Brzeg wzbogacił się o graffiti Amy Winehouse, a także przepięknie odmalowane autobusy.

Rozdział V

Brzeski Klub Filmowy

Brzeskie kino przez długi czas nie cieszyło się zbyt wielką popularnością. Publiczność narzekała przede wszystkim na nieciekawy repertuar. Fundacja Rozwój postanowiła wyjść naprzeciw oczekiwaniom kinomanów i stworzyć Brzeski Klub Filmowy. Do facebookowej grupy mógł dołączyć każdy, kto interesował się kinem. Organizatorzy przygotowywali ankiety, dotyczące tego, jakie filmy mają być wyświetlane w Brzeskim Centrum Kultury. Tym sposobem członkowie klubu filmowego sami tworzyli repertuar. Dzięki temu udało się zorganizować seanse m.in. „Sali Samobójców”, „Pulp Fiction”, „Fahrenheit 9/11”, „Nieodwracalnie”, czy legendarnego dokumentu Telewizji Polskiej „Arizona”.

Rozdział VI

Kino na dziedzińcu Śląskiego Wawelu

Popularność Brzeskiego Klubu Filmowego sprawiła, że Fundacja Rozwój postanowiła rozwinąć swoją ofertę skierowaną do kinomaniaków. W ten sposób dziedziniec Zamku Piastów Śląskich w Brzegu zamienił się w ogromną salę kinową. Na krużgankach Śląskiego Wawelu zawisł gigantyczny ekran o wymiarach 12×9 metrów. Znajdująca się po sąsiedzku restauracja „Książęca” zamieniła się w punkt serwujący grillowane przekąski i zimne napoje. Brzeżanie tłumnie przybywali na kolejne projekcje. Nie ma się co dziwić – były to pierwsze seanse kina plenerowego od ponad trzydziestu lat.

Rozdział VII

Wigilia dla mieszkańców Brzegu

Plany były ambitne – spędzić razem jeden z przedświątecznych dni, podzielić się opłatkiem, zaśpiewać kolędy. Nie wszystko jednak zawsze się udaje, zwłaszcza gdy za przeciwnika ma się pogodę. Temperatura sięgająca niemal -15 stopni Celsjusza i porywisty wiatr skutecznie pokrzyżowały plany organizatorów i na pl. Polonii Amerykańskiej pojawiła się tylko garstka ludzi. Nie pomogła gorąca grochówka przygotowana dla uczestników ani występ rewelacyjnego wrocławskiego chóru. Na szczęście druga, późnowieczorna część brzeskiej wigilii okazała się dużym sukcesem. Przytulne wnętrza restauracji „3 Życzenia” pękały w szwach. Kwartet smyczkowy grał kolejne kawałki z najbardziej znanych filmów, a publiczność spędzała wspólnie czas, relaksując się przed zbliżającymi się świętami.

Rozdział VIII

Akademia Lidera

Od samego początku istnienia Fundacja Rozwój wspierana była przez wielu specjalistów reprezentujących różne dziedziny wiedzy. Byli wśród nich m.in. prawnicy, dziennikarze, marketingowcy, artyści i przedsiębiorcy. Mając tak uzdolnionych przyjaciół, grzechem byłoby nienamówienie ich do podzielenia się swoimi doświadczeniami. W ten sposób powstała „Akademia Lidera”, projekt skierowany do młodych ludzi, którzy dopiero rozważają różne pomysły na swoją przyszłość. Podczas cyklicznych spotkań mogli się oni dowiedzieć wielu pożytecznych rzeczy – jak pracuje redakcja gazety, z jakimi problemami trzeba się zmierzyć podczas prowadzenia własnej firmy, czym jest prawo autorskie, jak umiejętnie promować swoje prace artystyczne i wiele innych. Projekt cieszył się dużym powodzeniem wśród uczniów szkół średnich. Być może powrócą oni po latach do Fundacji jako liderzy swoich własnych firm i innych przedsięwzięć.

Rozdział IX

„Złote Kotwice” dla Fundacji Rozwój

Po latach ciężkiej pracy przyszedł czas na pierwszą prestiżową nagrodę. W listopadzie 2014 roku, podczas sesji Rady Miasta Brzegu, Marek Kołkowski i Krystian Ławreniuk odebrali w imieniu wszystkich członków Fundacji Rozwój „Złote Kotwice” przyznane organizacji w kategorii „działalność charytatywna i społeczna”. Nagroda ta wręczana jest firmom, instytucjom i osobom wyróżniającym się swoją ogromną aktywnością społeczną, zawodową, przedsiębiorczością lub promocją na rzecz miasta Brzeg. Dla Fundacji Rozwój był to znak, że udało się stworzyć grupę ludzi, którzy chcą zmieniać rzeczywistość swojego rodzinnego miasta. Był to również sygnał, że czas rozwinąć zakres swoich działań i wyruszyć z nimi w Polskę.

Rozdział X

Bieg Piastów Śląskich

Od samego początku swojego istnienia Fundacja Rozwój była zainteresowana tworzeniem imprez o charakterze charytatywnym. W 2012 roku po raz pierwszy udało się połączyć tę ideę z promocją sportu i aktywnego wypoczynku. Tak powstał „Bieg Piastów Śląskich”, który odbywa się po dziś dzień. Na trasie przebiegającej przez malownicze brzeskie parki co roku stawiają się miłośnicy biegania z całej Polski. Pokonanie dziesięciokilometrowej trasy to doskonały prezent dla ciała każdego człowieka. Ale udział w imprezie dawał też dodatkową satysfakcję. Wpisowe i wszystkie pieniądze zebrane przez wolontariuszy w trakcie biegu, przeznaczane są bowiem na wsparcie działań Brzeskiego Centrum Medycznego. Tym sposobem, dzięki Biegowi Piastów Śląskich, każdy może pomagając sobie, pomóc też innym ludziom.

Rozdział XI

Kolorowy oddział dziecięcy

Każdy, kto widział dzieci, które muszą spędzić chociaż jeden dzień w szpitalu, wie, że jest to dla nich wydarzenie traumatyczne i przynoszące ogromną ilość stresu. Aby odczarować nieco sterylne wnętrza oddziału dziecięcego w Brzeskim Centrum Medycznym, Fundacja Rozwój postanowiła poprosić swoich wolontariuszy o pomoc. Ci, jak zwykle, nie zawiedli. Na ścianach pojawiły się postaci z najbardziej znanych bajek i baśni. Białe sale zamieniły się w różnokolorowe pokoje, w których znacznie przyjemniej jest spędzać czas. Szpital pozostał szpitalem, czyli miejscem, które każdy chce opuścić jak najszybciej, ale kolorowy oddział dziecięcy z pewnością zmienił się w znacznie lepsze miejsce, a wszystko za sprawą ludzi, którzy poświęcili swój wolny czas, aby pomóc innym.

Rozdział XII

Słoniki, które przynoszą szczęście

Nie od dziś wiadomo, że słoniki przynoszą szczęście, zwłaszcza te z trąbą podniesioną do góry. Dlaczego zatem nie stworzyć własnych słoni, które oprócz pomyślności przyniosą również środki mogące pomóc innym ludziom? Tak właśnie powstała inicjatywa, w którą w szybkim czasie zaangażowała się bardzo duża liczba ludzi, na czele z radnymi miejskimi i powiatowymi. Fundacja Rozwój przygotowała jednokolorowe słoniki, które następnie wręczyła różnym osobom, aby te pomalowały je w dowolny sposób. Gotowe dzieła zostały zlicytowane podczas imprezy charytatywnej. Zgromadzone w ten sposób pieniądze zostały przeznaczone na wsparcie działań Brzeskiego Centrum Medycznego.

Rozdział XIII

Wielka Zbiórka Książek

Zaczęło się od małej zbiórki książek dla brzeskiego oddziału dziecięcego i jednego ogłoszenia w gazecie. Brzeżanie jednak po raz kolejny postanowili udowodnić, że zawsze można na nich liczyć. Po gigantyczną górę przekazanych książek trzeba było zrobić dwa kursy samochodem półciężarowym. Dzieciaki przebywające w szpitalu otrzymały swoją doskonale wyposażoną biblioteczkę. Dla organizatorów był to wyraźny sygnał, że taka inicjatywa ma sens.
W 2015 roku akcja rozwinęła się i po raz pierwszy przeprowadzona została Wielka Zbiórka Książek. Impreza przekazana została następnie specjalnie stworzonej do tego celu fundacji Zaczytani.org, która organizuje ją po dziś dzień. Książki zebrane podczas tego wydarzenia trafiają co roku do szpitali, domów dziecka, domów seniora, hospicjów, centrów aktywności lokalnej, zakładów karnych, ośrodków dla osób bezdomnych i innych placówek pomocowych.

W „Wielką Zbiórkę Książek” każdego roku angażują się setki instytucji, a także znani artyści i inne osoby publiczne. Dzięki temu za każdym razem udaje się zebrać setki tysięcy tomów. Przy tej okazji organizowanych jest też szereg wydarzeń promocyjnych. Jednym z nich jest akcja „Zaczytane Ławki”.

Rozdział XIV

Zaczytani.org

Sukces Wielkiej Zbiórki Książek dał bodziec do założenia fundacji zajmującej się tym wydarzeniem i szeregiem imprez towarzyszących. W 2016 roku, z inicjatywy Marka Kołkowskiego, założona została fundacja Zaczytani.org, która natychmiast zaczęła szeroko zakrojone działania mające na celu popularyzowanie czytelnictwa. W mgnieniu oka biblioteczki pełne książek powstały w kilkuset oddziałach dziecięcych, a także w
hospicjach, domach opieki, domach dziecka, domach seniora,
świetlicach środowiskowych i wielu innych miejscach. W trzynastu
miastach wolontariusze zorganizowali szereg spotkań z najmłodszymi,
realizując z nimi zadania z zakresu bajkoterapii. W wielu
miejscowościach na ulicach stanęły artystyczne ławki
przedstawiające najbardziej znane dzieła literackie. Powstały
również specjalne miejskie punkty wymiany książek. Wszystko po
to, aby promować czytelnictwo, zwłaszcza wśród najmłodszych.
Zaczytani.org to pierwsza inicjatywa, która pokazała członkom
Fundacji Rozwój, że z niewielkiej, lokalnej akcji może powstać
gigantyczny, ogólnopolski program.

Rozdział XV

Dotlenieni.org

Ekologiczny styl życia to już nie tylko moda. To jedyny scenariusz, który pozwoli naszym dzieciom i wnukom żyć w zdrowym środowisku. Do tego niezbędne jest jednak czyste powietrze, a najlepszymi filtrami na ziemi są drzewa i krzewy. Aby pomóc w dotlenieniu otaczającej nas rzeczywistości, Fundacja Rozwój stworzyła program Dotlenieni.org. W jego ramach organizowane są nasadzenia drzew i krzewów na terenach szpitali, szkół, przedszkoli i firm. Każdy, kto chciałby wesprzeć działania ekologiczne, może też pobrać za pomocą kodu QR wirtualne drzewa, które następnie – dzięki osobom zaangażowanym w akcję – zamienią się w prawdziwe. Dotlenieni to również szereg zajęć edukacyjnych, uświadamiających ludzi o zagrożeniach związanych z zanieczyszczeniem środowiska i potrzebach działań proekologicznych. Punktem kulminacyjnym akcji jest coroczny Zielony Rekord Polski, podczas którego setki wolontariuszy, samorządowców i przedstawicieli biznesu spotykają się, aby podczas sadzenia roślin porozmawiać o tym, jak uczynić otaczający nas świat czystszym i zdrowszym miejscem do życia.

Rozdział XVI

Dotlenieni Run

Sportowa inicjatywa mająca na celu zachęcenie miłośników aktywnego spędzania czasu do wspólnego biegu na różnych dystansach. DotlenieniRun organizowany jest po to, by każdy jego uczestnik mógł odetchnąć świeżym powietrzem, ale też po to, aby mógł zrozumieć, dzięki czemu możemy się nim cieszyć. Impreza objęta jest honorowym patronatem przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu. Podczas niej, wraz z naszymi partnerami, informujemy ludzi o zagrożeniach związanych z zanieczyszczeniem powietrza i sposobach walki z tym problemem. Uczestnicy DotlenieniRun mają okazję przebiec malowniczą trasę, która rozpoczyna się i kończy tuż obok dawnej siedziby dynastii Piastów Śląskich zwanej „Śląskim Wawelem”. W trakcie biegu podziwiać można m.in. park słynący z przepięknego okazu Miłorzębu Chińskiego i Bramy Odrzańskiej, która w XVI wieku pełniła funkcję wrót do twierdzy Brzeg. Trasa DotlenieniRun pełna jest miejsc związanych z przyrodą. Ukazuje również wszystko to, co możemy stracić, jeśli nie zaczniemy realnie zajmować się problemem zmian klimatycznych i innymi istotnymi kwestiami związanymi z ekologią.

Rozdział XVII

Zielony Rekord Polski

Świat zmaga się z coraz większymi problemami związanymi z zanieczyszczeniem powietrza. Globalne ocieplenie, anomalie pogodowe, choroby układu oddechowego – to wszystko część rzeczywistości, w której żyjemy. Na ten stan rzeczy wpływa oczywiście wiele czynników, ale jednym z nich jest bez wątpienia masowa wycinka drzew i usuwanie zieleni z przestrzeni miejskiej. Zielony Rekord Polski to inicjatywa, która ma na celu przeciwdziałanie tym problemom. W trakcie jednego dnia na terenie całego kraju organizowane są akcje, podczas których sadzone są drzewka i krzewy. W biciu rekordu udział biorą przedstawiciele biznesu, studenci i uczniowie, urzędnicy, wolontariusze, mieszkańcy dużych i małych miejscowości. Organizatorzy akcji zdają sobie sprawę, że w celu poprawy jakości powietrza potrzebne jest działanie na wielu płaszczyznach. Dlatego właśnie równolegle prowadzony jest szereg działań edukacyjnych. Zielony Rekord Polski to moment, w którym można zazielenić otaczającą nas rzeczywistość, dotlenić świat i dowiedzieć się, dlaczego tak ważny jest ekologiczny styl życia.

Rozdział XVIII

Wizyta w pałacu prezydenckim

Jednym z najwspanialszych momentów w historii fundacji była wizyta w Pałacu Prezydenckim. Nasz zespół przybył tam na zaproszenie Pierwszej Damy RP Anny Komorowskiej, która doceniła pracę, jaką włożyliśmy w przygotowanie akcji Zaczytani.org. Właśnie tamtego dnia zrozumieliśmy, że to, co robimy, jest widoczne w całym kraju. Z małej inicjatywy powstałej w prowincjonalnym mieście udało się stworzyć ogólnopolską, prężnie działającą organizację. To wszystko było oczywiście możliwe dzięki pracy wielu wspaniałych osób, które postawiły sobie za cel zmienienie na lepsze otaczającej nas rzeczywistości.

Rozdział XIX

364 biblioteki

W latach 2012-2016 w kraju i za granicą stworzyliśmy 364 Zaczytane Biblioteki, które powstały na oddziałach szpitalnych, w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, hospicjach, punktach krwiodawstwa, centach lokalnej aktywności, zakładach karnych i innych miejscach. Równolegle organizowaliśmy zbiórki książek, które trafiały następnie do naszych bibliotek. W 2016 roku Marek Kołkowski i Agnieszka Pawlak powołali do życia Fundację Zaczytani.org, która od tej pory kontynuuje powstałe wcześniej inicjatywy.

Rozdział XX

Magazyn pełen książek

Ogromne zapotrzebowanie na książki i nowe biblioteki sprawiło, że Fundacja zaczęła potrzebować coraz więcej miejsca. Z pomocą przyszło Centrum Administracyjne Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych w Brzegu. Dzięki uprzejmości dyrekcji udało się zaadaptować jedno z pomieszczeń na magazyn, który kilka dni później wypełniły tysiące książek. Był to również czas, w którym szeregi Fundacji zasiliło wielu wspaniałych wolontariuszy. To właśnie oni segregowali setki tomów, pakowali paczki i adresowali je. Wiele osób działających w imię pomocy drugiemu człowiekowi zaprzyjaźniło się w trakcie wspólnej pracy. Inni nauczyli się, jak działać i rozpoczęli własne inicjatywy. Magazyn wypełniony po sufit książkami był też momentem, w którym zrozumieliśmy, że akcja tworzenia w całym kraju bibliotek musi przybrać nowy kształt i zacząć żyć swoim własnym życiem.